شما عسل رو چطور مصرف می‌کنید؟ چقدر انواع خوراکی های خوشمزه با عسل رو می‌شناسید؟ عسل یه شهد شیرین خوشمزه است که نیازی به معرفی نداره. همه این مایع طلایی خوشمزه رو می‌شناسید و احتمالا یکی از خوارکی‌های محبوب‌تون برای صبحونه است. عسل طبیعی با خامه و نون بربری و یه چای اصیل و خوش طعم ایرانی موقع صبحونه، چه شود! در مورد خواص عسل ما می‌دونیم و شما هم می‌دونید که کلی خاصیت برای بدن انسان داره.

درمان زخم‌ها، بهبود سلامت قبل، درمان دیابت، ضد سرطان بهبود مشکلات معده، ضد عفونت، افزایش ایمنی و قوای بدن تنها بخشی از خواص عسل هستند. اگه مایلید در مورد فواید این شهد خوشمزه چیزای بیشتری بدونید پیشنهاد می‌کنیم حتما این مقاله خواص عسل رو مطالعه کنید

عسل چیست ؟

عسل، ماده‌ای شگفت انگیز که تو بسیاری از دین‌ها به اون اشاره شده، با قندها و دیگر مواد تشکیل دهنده‌ی عسل آشنا بشین. همچنین ما تو این مقاله به یکی از سوالهای شما از جمله “عسل چیست؟” می‌پردازیم که با خوندن اون ویژگی‌های عسل رو بشناسین.

تو زبان فارسی به عسل، انگبین می‌گن و تو زبان انگلیسی “هانی” ((honey. عسل، شهد و ماده‌ی قندیه که از گیاه‌ها ترشح می‌شه و زنبورهای عسل جمع می‌کنن و اون رو تغییر حالت می‌دن، خواص و مواد انرژی‌زای عسل باعث شده که عسل به عنوان ماده‌ای ارزشمند شناخته بشه و همچینین خواص عسل به قدری زیاده که تو درمان خیلی از بیماری‌ها از اون استفاده می‌شه.

نحوه تولید عسل در کندو

زنبورعسل در حین بازدید از گیاهان، به کمک خرطوم، شهد تولیدشده در داخل گل‌ها را مکیده و پس از انتقال شهد به داخل کیسه‌دان عسلی و پر شدن آن، به کندو باز می‌گردد. به‌محض رسیدن به داخل کندو، بار شهد جمع‌آوری شده به داخل حجره های شش‌ضلعی‌ شان انتقال داده می‌شود.

در این مرحله به این محصول شهد خام یا عسل نارس می‌گویند.

در ادامه و معمولاً شب‌هنگام که همه زنبورها در داخل کُلُنی هستند فرآیند تولید عسل رسیده از شهد خام انجام می‌شود .

برای این کار زنبورها شهد خام را توسط خرطوم مکیده و به‌صورت قطرات کوچک درمی‌آورند سپس به کمک بال زدن‌های مدام و انتقال قطرات بین سایر زنبورها، میزان رطوبت عسل کاهش می‌یابد.

در همین حین مقداری از ترشحات بزاقی از جمله آنزیم‌ها و یکسری مواد ضروری از جمله مواد معدنی، ویتامین‌ها و آمینواسیدها به عسل اضافه می‌گردد.

با اضافه شدن آنزیم‌ها، واکنش‌های شیمیایی تسریع یافته و قندهای پیچیده از جمله ساکارز به قندهای ساده‌تر و زودهضم فروکتوز و گلوکوز تبدیل می‌شوند.

این عمل آن‌قدر تکرار می‌شود تا میزان رطوبت عسل به زیر 18 درصد رسیده و ترکیب غنی از قندهای ساده فروکتوز و گلوکوز و یک سری ریزمغذی‌ها در عسل افزایش یابد.

در نهایت با تغلیظ شهد خام و تبدیل آن به عسل رسیده، حجره‌های شش‌ضلعی‌ شان به‌وسیله سرپولک ها پلمپ می‌شود تا در زمان‌های موردنیاز از جمله زمستان برای تأمین انرژی به مصرف کلنی برسد.

چرا عسل طبیعی فاسد نمی‌شود

در ابتدا باید بدانیم که یک ماده غذایی زمانی فاسد می‌شود که شرایط برای رشد میکروب‌ها (میکروارگانیسم‌ها) مثل قارچ‌ها و باکتری‌ها فراهم باشد. در این صورت آن ماده تخمیر و فاسد می‌شود.

دلایل متعددی وجود دارد که باعث می‌شود عسل طبیعی بر خلاف سایر مواد غذایی تا طولانی مدت فاسد نشود. به طور کلی عسل دارای چند خاصیت ویژه است که به ماندگاری طولانی مدت آن کمک می‌کند.

۱. مقدار قند بسیار زیاد عسل

عسل از حدود ۸۰ درصد قند تشکیل شده است که می‌تواند رشد بسیاری از انواع میکروب ها مانند قارچ ها و باکتری ها را مهار کند.

مقدار زیاد قند به این معنی است که فشار اسمزی موجود در عسل بسیار زیاد است، همین امر باعث می‌شود که آب از سلول‌های میکروب‌ ها خارج شود و رشد و تولید مثل آن‌ها را متوقف کند. در نتیجه هیچ میکروارگانیسمی در عسل رشد نمی‌کند.

از طرفی عسل کاملا متراکم است به نحوی که اکسیژن به راحتی نمی‌تواند در آن حل شود و همین عامل از رشد و تولید مثل بسیاری از میکروب‌ها جلوگیری می‌کند.

کالری و جدول ارزش غذایی عسل

ارزش غذایی عسل آنقدر بالا است که از هزاران سال قبل تا کنون هم به عنوان ماده غذایی و هم به عنوان دارو مورد استفاده های داخلی و خارجی قرار گرفته است. قدمت استفاده از آن به ۸۰۰۰ سال پیش بر می گردد. این ماده غذایی بی نظیر اجازه رشد میکروارگانیسم ها را نمی دهد و از این جهت در صورتی که در یک ظرف مهر و موم شده قرار گیرد، می تواند حتی تا هزاران سال هم بدون فاسد شدن قابل مصرف باشد و این یکی از شگفتی های عسل است.

اگر به عسل علاقه دارید و می خواهید از خواص بی نظیر آن استفاده کنید، مطالب زیر را از دست ندهید:

عسل درمانی، زنبورعسل

خواص عسل طبیعی و فواید مصرف آن

خواص عسل طبیعی برای سلامتی انسان و فواید آن از گذشته مورد توجه بوده اما در این مقاله سعی میکنیم فواید عسل طبیعی که بصورت علمی به اثبات رسیده است را مطرح کنیم و همچنین به معرفی انواع عسل، نحوه تولید و همچنین عوارض جانبی احتمالی آن بپردازیم. همانطور که میدانید نام دیگر عسل، انگبین است و اولین محصول زنبور عسل می باشد که از زمان باستان مورد استفاده بشر قرار گرفته است.

تاریخ استفاده از عسل همگام با تاریخ خلقت بوده و تقریبا در هر فرهنگی می توان شواهد بهره گیری از آن را به عنوان یک منبع غذایی یافت. تا این اواخر به عنوان تنها شکل غليظ شده قند در بیشتر نقاط جهان در دسترس مردم قرار گرفته بود، لذا این موقعیت بی همتا از میان دیگر ویژگی های این محصول جایگاهی بس ارزشمند و در خور احترام برای آن فراهم کرده است.

عسل، اثرات مطلوبی بر بدن ما دارد و یک محصول بیولوژیکی فعال است که دارای ترکیبات غنی و پیچیده می باشد. ترکیب دقیق آن بستگی به گل هایی دارد که زنبورها از آن تغذیه می کنند. هر چیزی که در این محصول وجود دارد برای سلامت انسان ضروری و مفید است. بیش از ۳۰۰ ماده در انگبین وجود دارد که به طور مطلوب بر روند متابولیک بدن تاثیر می گذارد.

فرآیند تولید عسل طبیعی

از آنجایی که فرآیند تولید عسل یک فرآیند معمولی نیست، اگر از میزان تلاش‌ هایی که برای تولید آن انجام می‌ شوند اطلاع یابید، بسیار تعجب خواهید کرد. کارشناسان زنبورداری ادعا می‌ کنند که برای تولید 450 گرم عسل، تقریباً ۶۰ هزار زنبور به حدود ۲ میلیون گل سر می‌ زنند (حدود 8850 کیلومتر) تا شهد کافی برای تولید این مقدار عسل را استخراج نمایند.

این کار به میزان زیادی کار گروهی و صرف زمان بسیار زیاد نیاز دارد. زنبورهای عسل دارای دو معده هستند و شهد به دست آمده از گل‌ ها را درون یکی از این معده‌ ها ذخیره می‌ کنند. بوسیله معده دیگر، غذا و گرده گل مورد علاقه خود را هضم می‌ کنند.

در معده اضافی، شهد بدست آمده از گرده گل جمع‌ آوری شده، با آنزیم‌ ها مخلوط می‌ شود و هر زنبور این مخلوط را به درون دهان زنبور دیگری قی می‌ کند (بالا می‌ آورد). این کار ممکن است ناخوشایند به نظر بیاید، اما در واقع کاری بسیار طبیعی است و آنگونه که به نظر می‌ آید، کار کثیفی نیست. این فرآیند تا زمانی که بخشی از شهد هضم شود، ادامه می‌ یابد. سپس درون شان عسل ذخیره شده و زنبورها از بال‌ های خود برای باد دهی به شهد مایع و غلیظ‌ تر کردن آن استفاده می‌ کنند.

پس از آن، مایع دیگری که برای مهر و موم کردن شهد درون سلول استفاده می‌ شود، از معده زنبور ترشح شده و شهد درون موم زنبور، تبدیل به جامد می‌ شود. در اینجا نگاهی به خواص عسل برای سلامتی می‌ اندازیم، بطوری که افراد هر چه بیشتر بتوانند از فواید این ماده شفابخش طبیعی و کمک کننده به سلامت بهره‌ مند شوند.

شایان ذکر است که نباید به یک نوزاد، عسل داده شود، زیرا سیستم ایمنی و سیستم گوارشی او نیز در حال رشد است. عسل ممکن است حاوی بوتولیسم باشد و بدن کوچک نوزاد، هنوز برای مبارزه با آن آمادگی نداشته باشد.

انواع عسل طبیعی

عسل با توجه به دسته بندی های متفاوت، انواع مختلفی دارد که ما در اینجا عسل ها را بر اساس شهد عمده ای که زنبور برای تولید آن ها استفاده کرده، دسته بندی میکنیم. حال برویم سراغ اینکه در ایران چه نوع عسل هایی وجود دارد؟

۱) عسل آویشن

عسلی می باشد که از گل های نعنایی و گونه های آویشن به خصوص گونه آویشن معمولی و آویشن وحشی بدست می آید. رنگ عسل آویشن به طور معمول زرد کمرنگ می باشد و دارای بوی معطری است، اما با توجه به تغذیه زنبورعسل از گل و گونه آن، رنگش نیز تغییر می یابد.

۲) عسل کنار

به عسلی گفته می شود که بخش عمده شهد مورد استفاده آن از درخت کنار باشد. عسل کنار غلیظ با طعم بسیار شیرین و روغن گونه می باشد و زمانی که تازه برداشت می شود، عطر آن بوی درختان سدر را برای انسان تداعی می کند، همچنین دارای رنگ کهربایی تیره است.

۳) عسل چند گیاه (چهل گیاه)

برای تهیه این عسل، زنبور از شهد گیاهان مختلفی استفاده می کند، از جمله: شبدر، کلزا، آویشن، ‌اسطوخودوس، کاکوتی (آنخ)، اسفرزه، افسنتین، گل بنفشه، گون، کتیرا، ختمی، کاسنی، گل گاو زبان، مریم گلی، یونجه و بسیاری از گیاهان دیگری که در مناطق زنبورستان های مجموعه آهوتا نیز وجود دارد. رنگ: کهربایی

۴) عسل مرکبات

محصولی است که از فعالیت زنبورعسل بر روی شهد شکوفه های درخت نارنج که به بهارنارنج معروف است و مرکبات، مانند: پرتقال و لیمو تهیه و تولید می شود. این محصول دارای طعم خوشایندی است و خواص دارویی فراوانی دارد، مانند: تقویت حافظه، ضدعفونی کننده، اشتها آور، مقوی معده، ضد تهوع که دارای رنگ کهربایی روشن می باشد.

۵) عسل گون

بیشتر شهد آن مربوط به گیاه گون می باشد و جزو محبوب ترین نوع عسل های موجود در ایران است که با توجه به طعم مطلوب و خواص دارویی که دارد، مورد پسند بسیاری از مردم قرار گرفته است و برای تقویت معده، بیماری های کلیوی و کاهش درد مفاصل بسیار مفید می باشد که دارای رنگ زرد روشن می باشد.

۶) عسل یونجه

همانطور که از نامش پیداست از شهد و گرده‌ گل‌های یونجه تولید می‌شود. عسلی که از این گیاه تهیه می‌شود پرطرفدار است و مزایای زیادی برای سلامت انسان دارد. دارای رنگ روشن و شفاف کهربایی می باشد که هنگام رس بستن کمی تیره و کدر می شود.

۷) عسل شوید

بخش عمده شهد مورد استفاده آن گیاه شوید می باشد و رنگ آن کهربابی است. زنبورها برای حفظ بقا و سلامت خود از شهدها و گرده های گیاهان مختلف تغذیه می کنند. لذا منظور ما از عسل شوید عسلی است که عمده شهد آن از گیاه شوید باشد نه تمام آن؛ زیرا امکان ندارد زنبور به طور صد در صد از یک گیاه تغذیه کند و سراغ گیاهان دیگر نرود.

۸) عسل گشنیز

بخش عمده شهد مورد استفاده آن گیاه گشنیز می باشد که دارای رنگ کهربایی است. همچنین درمانی موثر برای اعصاب، سردرد، سرماخوردگی، سرفه، آلرژی و حساسیت می باشد.

۹) عسل اقاقیا

بخش عمده شهد مورد استفاده آن از شکوفه های اقاقیا می باشد که مصرف آن برای کودکان توصیه می شود. یک عسلِ درمانی خاص است که از خواص دارویی آن می توان به تقویت حافظه، نشاط آوری، خواب آوری، ضد کم خونی، درمان ناراحتی های صفرا، ملین و خواب آور بودن آن اشاره کرد. رنگ: کهربایی روشن

۱۰) عسل مریم گلی

بخش عمده شهد مورد استفاده آن از گیاه مریم گلی باشد. از خواص دارویی آن می توان به تقویت مغز و آرام بخش بودن، بهبود سوءهاضمه و نفخ، اعصاب و دیابت نام برد. رنگ: کهربایی

۱۱) عسل زرشک

شهد غالب آن از درختچه زرشک می باشد، دارای خواص زیادی مثل کاهش فشارخون، رفع جوش و لک بدن می باشد. رنگ: کهربایی روشن

۱۲) عسل سیاه دانه

بخش عمده شهد مورد استفاده آن از شهد گل های سیاه دانه می باشد. گاهی اوقات اگر یک گونه گل تامین کننده ۵۰ درصد یا بیشتر، تامین کننده منابع شهد یک عسل باشد آن را به نام آن گل می نامند. خواص عسل سیاه دانه: پیشگیری و درمان سرطان، کاهش ۷۰ درصدی خطر ابتلا به دیابت، درمان بیماری های معده می باشد. رنگ: کهربایی تیره

۱۳) عسل رازیانه

عسلی که شهد غالب آن از گیاه رازیانه می باشد و بیشتر مورد استفاده بانوان قرار میگیرد؛ زیرا خواص بی نظیری در درمان مشکلات بانوان دارد. درمان اختلالات قاعدگی بانوان و افزایش شیر مادر از خواص درمانی این عسل می باشد. رنگ: کهربایی روشن

۱۴) عسل کتیرا

عسل کتیرا محصولی از منطقه گلیل می باشد، این منطقه در استان خراسان شمالی و در ۷۰ کیلومتری شمال شهرستان شیروان و در حدود نوار مرزی ایران و ترکمنستان قرار دارد. گلیل یکی از مناطق محافظت شده ایران است که بدلیل جلوگیری از چرای دام و دیگر بهره برداری ها دارای محیطی دست نخورده، بکر و دارای تنوع پوشش گیاهی می باشد. از خواص مهم آن می توان به درمان بیماری های معده و گوارش در سریع ترین زمان ممکن اشاره کرد. رنگ: کهربایی روشن

۱۵) عسل اکالیپتوس

معمولا از گونه گلوبولوس که احتمالا شناخته شده ترین گونه اکالیپتوس می باشد، برداشت می شود. از خواص عسل اکالیپتوس می توان به مبارزه با عفونت ها و بیماری های بافت تنفسی، التیام و درمان سریع زخم ها، درمان سرفه و سرماخوردگی نام برد. رنگ: کهربایی تیره

۱۶) عسل خارشتر

میوه این گیاه را ترنجبین (تَراَنگَبین) می‌نامند که به معنی عسل تر است و توسط زنبور از گل های خار جمع آوری می شود، این عسل کاملا ارگانیک و طبیعی می باشد. خواص آن تسکین دردهای رماتیسمی، ضد التهاب مثانه، دفع سنگ های ادراری، درمان ورم پروستات، خواب آور، تقویت کننده حافظه، تقویت کننده معده و سیستم گوارش، تقویت مغز و اعصاب می باشد. رنگ: زرد کهربایی

۱۷) عسل اسطوخودوس

این گیاه به خانواده نعناع، یعنی نعناعیان تعلق دارد. وقتی به عسل اسطوخودوس اشاره می‌کنیم، از خواص دارویی آن می توان به ضد قارچ بودن، بهبود زخم، خواص آنتی‌اکسیدانی بسیار زیاد اشاره کرد. رنگ: کهربایی خیلی روشن

۱۸) عسل مانوکا

این محصول در مناطقی از جنگل های نیوزیلند و استرالیا توسط زنبورهای عسل از شهد درخت مانوکا که نام علمی گونه وحشی آن Leptospermum scoparum است تهیه می‌شود و کیفیت بالایی دارد. بهبود زخم، خواص ضد باکتری، کاهش کلسترول بالا، کاهش التهاب، کاهش رفلاکس اسید و درمان آکنه از خواص عسل مانوکا می باشد. رنگ: کهربایی

۱۹) عسل وحشی

زنبورعسل هایی که عسل وحشی را تولید می کنند، ریز هستند و با زنبورهای پرورشی تفاوت دارند. این زنبورها در بلندای درختان، شکاف صخره ها در کوهستان ها کلنی می سازند و در قرآن کریم صراحتاً به این عسل اشاره شده است. عسل وحشی خواص تمامی گیاهان کمیاب را دارد و برای بهبود بسیاری از بیماری ها مناسب می باشد. همچنین مصرف آن برای ورزشکاران و سایر افراد توصیه می شود. رنگ: سیاه و زرد_سفید و قهوه ای

خواص عسل طبیعی و فواید مصرف آن

خواص عسل طبیعی برای سلامتی انسان و فواید آن از گذشته مورد توجه بوده اما در این مقاله سعی میکنیم فواید عسل طبیعی که بصورت علمی به اثبات رسیده است را مطرح کنیم و همچنین به معرفی انواع عسل، نحوه تولید و همچنین عوارض جانبی احتمالی آن بپردازیم. همانطور که میدانید نام دیگر عسل، انگبین است و  اولین محصول زنبور عسل می باشد که از زمان باستان مورد استفاده بشر قرار گرفته است.

تاریخ استفاده از عسل همگام با تاریخ خلقت بوده و تقریبا در هر فرهنگی می توان شواهد بهره گیری از آن را به عنوان یک منبع غذایی یافت. تا این اواخر به عنوان تنها شکل غليظ شده قند در بیشتر نقاط جهان در دسترس مردم قرار گرفته بود، لذا این موقعیت بی همتا از میان دیگر ویژگی های این محصول جایگاهی بس ارزشمند و در خور احترام برای آن فراهم کرده است.

عسل، اثرات مطلوبی بر بدن ما دارد و یک محصول بیولوژیکی فعال است که دارای ترکیبات غنی و پیچیده می باشد. ترکیب دقیق آن بستگی به گل هایی دارد که زنبورها از آن تغذیه می کنند. هر چیزی که در این محصول وجود دارد برای سلامت انسان ضروری و مفید است. بیش از ۳۰۰ ماده در انگبین وجود دارد که به طور مطلوب بر روند متابولیک بدن تاثیر می گذارد.

عسل چه ترکیباتی دارد؟

قندها: ۳۸% فروکتوز – ۳۱% گلوکز – ۵% دکسترین – ۱.۵ تا 3% ساکارز – تا ۲.۳ درصد پروتئین

تا ۰.۲ درصد مواد معدنی

۰.۰۰۳ تا ۰.۲ درصد نمک اسیدهای ارگانیک: (مالیک، لاکتیک، اسید سولفوریک، سیتریک و تارتاریک)

تقریبا همه عناصر طبیعی شناخته شده: (کروم، کلر، آهن، فسفر، منیزیم، منگنز، فسفر، سلنیوم، سیلیس، سدیم، روی، کلسیم، مس، گوگرد، پتاسیم)

آنزیم ها: موادی که به طور قابل توجهی، در مقادیر بسیار کوچک به فرآیند متابولیسم سرعت می بخشند.

در مقادیر بسیار کم ویتامین های: (B1,B2,B3,B5,B6,H,K,C,E,PP,Provitamin A)

پلی فنل ها: پلی فنل های اصلی، فلاونوئیدها هستند (مابقی عبارت اند از: اسید های کافئیک، پروتوکاتکوئیک، ولنلیک و گالیک)

رطوبت : محتوای رطوبت متعارف ۱۶ تا ۱۸ درصد است.

ویژگی های فیزیکی عسل

چسبندگی

عسل تازه استخراج شده مایع چسبناکی است که میزان چسبندگی آن به مواد موجود و میزان آب موجود در آن مرتبط می باشد.

طعم عسل

هر عسل طعم منحصر به فرد خود را دارد. اگر با دقت مزه کنید، طعم های زیادی احساس می شود. حتی در کندویی که از هزار و یک گل ساخته شده باشد، ممکن است چندین نوع عسل وجود داشته باشد.

عطر عسل با توجه به خواص موجود در شهد گل ها و استرهای مختلف می تواند متفاوت باشد. مواد اصلی موثر بر عطر موجود در عسل می تواند استرها، آلدهیدها، کتون ها، الکل ها و اسیدهای آزاد باشند. الکل ها بیشترین تاثیر را بر عطر را در مقایسه با عوامل دیگر دارند. با این حال شهد نیز می تواند تاثیر گذار باشد، مثلا گیاهی که شهد عسل توسط زنبور عسل از آن تولید می شود بسته به عطر آن گیاه، طعم و عطر عسل نیز تغییر می یابد و تا حدودی میتوان طعم و عطر گیاه را در عسل احساس کرد.

غلظت

“عسل رقیق بد است؛ عسل غلیظ خوب است”. این هم از باورهای غلطی است که باید اصلاح شود. رقیق یا غلیظ بودن عسل بستگی به دو عامل دارد. اول: بستگی به میزان آبی است که در عسل وجود دارد.

دوم: درجه حرارت محیطی که عسل در آن قرار دارد.

در تابسان عسل کمتر کِش می آید، در زمستان بیشتر. علت این است که بر اثر حرارت عسل شُل می شود و بر اثر برودت خودش را جمع می کند.

رطوبت عسل

درصد رطوبت عسل به عواملی که در فرآیند تولید عسل دخالت دارند بستگی دارد. این عوامل عبارت اند از: شرایط آب و هوایی و رطوبت اصلی شهد. مقدار رطوبت عسل پس از برداشت از کندو و استخراج آن در نتیجه شرایط ذخیره سازی ممکن است تغییر کند. مقدار رطوبت یکی از مهم ترین خصوصیات عسل است که کیفیت نگهداری، شکرک زدن و غلظت آن را تحت تاثیر قرار می دهد.

کشش سطحی

از آنجایی که کشش سطحی عسل پایین است، برای جذب رطوبت، ماده عالی محسوب می شود و منطقه ای که از آن تهیه شده، تعیین کننده کشش سطحی آن است.

رنگ عسل

رنگ عسل دامنه ای گسترده از رنگ روشن تا زرد تیره یا سیاه است. اساسا رنگ های مختلفی از رنگ روشن با غلظت های مختلف همانند قند کارامل تا رنگ تجاری استاندارد بکار برده می شوند، تمام روش های جدید برای تعیین رنگ انگبین در زیر شرح داده شده است. رنگ نسبت به منطقه اصلی گیاه، تاریخ تولید و شرایط نگهداری فرق می کند اما شفافیت یا روشنی به مقدار ذرات معلقی هم چون گرده گیاه بستگی دارد.

عسل هایی با رنگ زرد روشن، قرمز کم رنگ، رنگ شاه بلوطی، طوسی( اکالیپتوس) و سبز(شهد نباتی) وجود دارند، رنگ عسل کریستالیزه شده روشن تر می گردد چراکه بلور های گلوکز سفید هستند، همچنین گزارش شده بعضی از آن به سفیدی شیر هستند و در برخی منطقه های آفریقای شرقی عسل های کریستالی شده مرغوب یافت می شوند که تقریبا به سفیدی آب یعنی بی رنگ و در حالت مایع هستند.

آیا رنگ عسل اهمیت دارد؟

واقعیت این است که تصمیم گیری درباره عسل با توجه به رنگ آن اصلا صحیح نیست. البته رنگ عسل از جنبه تجاری و تعین شکل نهایی آن دارای اهمیت زیادی است، عسل تیره تر اغلب مصرف صنعتی دارد، در حالی که عسل های روشن تر برای استفاده مستقیم خرید و فرواثریش می شوند. متاسفانه در اکثر کشور هایی که برای آن بازار بزرگی وجود دارد رنگ عسل تعیین کننده میزان اولویتی است که خریدار برای محصول در نظر می گیرد، بنابراین تصمیم گیری درباره کیفیت کلی رنگ عسل به خودی خود مهم ترین عامل تعیین کننده قیمت عرضه و فروش کلی محصول در چنین کشورهایی محسوب می شود.

آیا عسل طبیعی شکرک می زند؟

شکرک زدن عسل یکی دیگر از ویژگی های عسل است، اگرچه این موضوع تعیین کننده قیمت آن نمی باشد، در آب و هوای معتدل بیشتر عسل ها در دمای معمولی انبار بلوری می شوند.

بسیاری از مصرف کنندگان هنوز فکر می کنند که عسل شکرک زده فاسد شده یا با افزودن شکر به آن تقلب صورت گرفته است که این کاملا اشتباه است.شکرک زدن و سفید شدن عسل نتیجه تشکیل بلور های گلوکز منو هیدروژنه است که با توجه به کیفیت و شرایط نگهداری عسل از لحاظ تعداد، شکل و ابعاد تفاوت دارند، هرچه مقدار آب کمتر و مقدار گلوکز عسل بالاتر باشد، عمل شکرک زدن سریع تر صورت می پذیرد. در اینجا دما نقش مهمی ایفا می کند چرا که شکرک زدن در دمای بالای 25 و زیر 5 درجه سانتی گراد اتفاق نمی افتد.

مقدار دمای مناسب برای شکرک زدن مایع حدود 14 درجه سانتی گراد می باشد، اما وجود ذرات جامد آن موجب تسریع عمل شکرک می گردد. معمولا پس از تکان دادن بلورهای نامتقارن و بزرگتر تشکیل می شوند. هنگام شکرک زدن، مولکول آب آزاد شده و در نتیجه بر مقدار آب درونی مایع افزوده و نیز خطر تخمیر بیشتر می شود.

خواص عسل برای درمان بیماری ها

در ادامه به برخی از مهمترین فواید عسل که از نظر علمی برای آن‌ها شواهدی وجود دارد اشاره خواهیم کرد.

• فواید عسل برای سلامت قلب و عروق

مشکلات قلبی عروقی یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در بین افراد است که سالانه هزینه‌های زیادی برای درمان آن می‌شود و داروهای تجویزی نیز معمولا با عوارض جانبی همراه هستند.

تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف عسل باعث کاهش میزان کلسترول کلی و همچنین کلسترول‌های بد (LDL) می‌شود و از انعقاد خون و تجمع پلاکت‌ها که عامل اصلی در ایجاد بیماری‌های قبلی است جلوگیری می‌کند، علت این خاصیت عسل را می‌توان آنتی اکسیدان‌ها، فلاونوئیدها و پلی فنولیک‌های موجود در عسل دانست.

همچنین بخش زیادی از وزن خشک عسل را قند‌های ساده (منوساکارید‌ها) تشکیل می‌دهند که بسیار راحت تجزیه و جذب بدن می‌شوند. همین عامل باعث می‌شود تا انرژی مورد نیاز قلب به سرعت تامین شود و به سلامت آن کمک کند.

علاوه بر این یکی دیگر از خواص عسل طبیعی این است که باعث تقویت و تحریک قلب و گشاد شدن رگ‌ها می‌شود که نتیجه‌ی آن افزایش جریان خون در شریان‌ها و انشعاب‌های بدن است.

عسل طبیعی فشار مایعات بدن را متعادل می‌کند و باعث تنظیم فشار خون و جلوگیری از سکته قلبی می‌شود.

عسل باعث تقویت قلب در بیمارانی که دچار ضعف قلب هستند می‌شود. از آنجایی که قلب نوعی عضله مانند سایر عضلات است، عسل می‌تواند انرژی مورد نیاز عضلات خسته را تامین کند.

دکتر ج – ن توماس، نشریه لانست

• بهبود سرفه و گلودرد ناشی از سرماخوردگی و آنفولانزا

اگر چه عسل و البته هیچ ماده‌ دیگری نمی‌تواند درمان سرماخوردگی و آنفولانزا باشد، اما می‌تواند به بهبود سرفه‌ها و گلودرد ناشی از سرماخوردگی و آنفولانزا کمک کند.

درمان سرفه و گلو درد با عسل

در پژوهشی که در اوکراین انجام شد، محققان به این نتیجه رسیده‌اند که کسانی که منظم و روزانه عسل طبیعی مصرف می‌کنند، احتمال کمتری دارد تا دچار بیماری‌هایی نظیر آنفولانزا، التهاب ریه و سایر بیماری‌های ویروسی شوند.

در توضیح این مورد باید گفت که مصرف عسل باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و از بروز بیماری‌های اینچنینی جلوگیری می‌کند. در این بین عسل آویشن یکی از بهترین عسل‌ها برای مشکلات مجاری تنفسی است، که علت آن‌ هم مقادیر بالای آنتی اکسیدان موجود در این عسل است.

از آنجایی که افراد دچار سرفه و یا گلودرد نمی‌توانند به صورت مستقیم از عسل استفاده کنند، بهتر است یک قاشق از آن را در یک لیوان آب ولرم حل و سپس میل کنند.

• موثر در بهبود زخم معده

مشکلات معده آنقدر مختلف و شایع است که بعید است شما یا یکی از افراد خانوادتان دچار یکی از آن‌ها نباشید. نفخ معده، زخم معده، رفلاکس معده و عفونت معده از مهمترین مشکلات معده به شمار می‌آیند که عسل می‌تواند مرهم مناسبی برای آنها باشد.

عسل، یکی از قوی‌ترین مهارکننده‌ها بر ضد التهابات گوارشی و زخم‌های معده‌ای است که توسط باکتری به وجود آمده اند. اگر چه رژیم غذایی نامناسب عاملی مهم در ایجاد زخم معده است اما باکتری هلیکو‌پیلوری یکی از عوامل اصلی در ایجاد این عارضه است.

در تحقیقی که در سال ۲۰۱۶ انجام شد محققان به این نتیجه رسیدند که عسل خاصیت ضد باکتریایی و ضد میکروبی دارد و می‌تواند هلیکوباکتر پیلوری که عامل ایجاد زخم معده است را از بین ببرد.

پیشنهاد می‌شود برای بهرمند شدن از خواص عسل برای بهبود زخم معده، از محلول عسل و آب ولرم استفاده شود. استفاده از این ترکیب قبل از خواب باعث می‌شود که اسید معده به حالت مطلوب خود برسد و افراد دچار حمله‌های معده‌ای نشوند.

خاصیت عسل برای معده

• خواص عسل طبیعی برای رفلاکس معده

رفلاکس معده یا ترش کردن نیز یکی دیگر از مشکلات شایع معده است. در مقاله‌ای که توسط مجله تحقیقات پزشکی هندوستان به چاپ رسیده است عسل به چند علت می‌تواند رفلاکس معده را کاهش دهد.

عسل هم خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و هم می‌تواند فعالیت رادیکال‌های آزاد را کنترل کند. ریفلاکس معده ممکن است تا حد زیادی به علت رادیکال‌های آزادی باشد که به سلول‌های دستگاه گوارش آسیب می‌رسانند و عسل می‌تواند از این امر جلوگیری کند.

به علت خواص ضدالتهابی عسل، ممکن است استفاده از آن باعث کاهش التهاب مری شود

بافت عسل به آن اجازه می‌دهد تا یک پوشش مخاطی مانند بر روی مری ایجاد کند و باعث تسکین رفلاکس شود.

نکته مهم: عسل به عنوان یک ماده طبیعی می‌تواند در کنار سایر روش‌های درمان برای معده مفید واقع شود. ضمن آنکه خود عسل به علت فروکتوز بالایی که دارد ممکن است به طور کامل جذب نشود و باعث ایجاد نفخ و گاهی دل‌درد شود. پس در استفاده از آن زیاده‌روی نکنید.

• التیام زخم‌ها و سوختگی‌ها با عسل

همانطور که در ابتدای این مقاله نیز گفته شد از اولین فواید عسل که مورد استفاده فرهنگ‌های مختلف بوده است، استفاده از آن به عنوان یک ضماد مناسب برای التیام زخم‌ها و سوختگی‌ها بوده است.

عسل تقریبا برای انواع زخم و سوختگی مانند سایش، آبسه، واریس، جذام، سوختگی و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. گفته می‌شود روس‌ها و آلمانی‌ها در جنگ جهانی اول از عسل برای بهبود سریع‌تر جراحات و سوختگی‌ها استفاده می‌کرده‌اند.

به طور کلی رطوبت کم عسل در کنار فشار اسمزی زیاد و اسیدی بودن آن باعث توقف فعالیت‌های عوامل عفونت‌زا و میکروب‌ها می‌شود.

عسل به علت ساختار صمغی مانند خود و همچنین قابلیت شستشوی آسانی که دارد، در بهبود انواع سوختگی و اگزما بسیار مناسب است. قراردادن آن بر روی پوست سوخته شده باعث می‌شود که از ورود و برخورد هوا با پوست و تاول زدن آن جلوگیری شود و درد را کاهش دهد.

نحوه‌‌ی استفاده: کافی است مقداری عسل بر روی محل زخم یا سوختگی بمالید (تمامی سطح را بپوشاند) و آن را با گاز استریل ببندید و هر روز پانسمان را عوض کنید.

• خاصیت عسل برای آکنه و جوش های پوستی

اگر چه وراثت و همچنین رژیم غذایی از عوامل موثر در ایجاد آکنه یا جوش صورت و بدن است، اما این مشکلات معمولا زمانی ایجاد می‌شود که غدد روغنی پوست تحریک شده و بیش از حد ترشح شوند یا اینکه فعالیت‌های باکتری‌های روی سطح پوست افزایش یابد.

خواص ضد التهابی عسل طبیعی می‌تواند تورم و قرمزی جوش ها را کاهش دهد، همچنین خواص ضد باکتریایی عسل سبب می‌شود تا سطح باکتری‌های موجود روی پوست کاهش و به میزان تعادل برسد و به این طریق به درمان آکنه و یا پیشگیری از آن کمک می‌کند.

استفاده از عسل به ویژه برای پوست صورت باعث می‌شود تا منافذ پوست از چربی‌های اضافی پاک و تمیز شود، همین منافذ بسته شده هستند که در صورت عدم مراقبت علت اصلی آکنه و جوش‌های صورت هستند.

 نحوه استفاده: برای اینکه بدانید چطور از عسل برای درمان مشکلات پوستی خود استفاده کنید پیشنهاد می‌کنیم مطلب ماسک عسل را حتما مطالعه کنید. چرا که بسته به این که پوست شما از چه نوعی است، نوع ماسک استفاده شده نیز متفاوت خواهد بود.

اما اگر قصد دارید از عسل به تنهایی برای ماسک استفاده کنید، کافی است مقداری عسل طبیعی را روی پوست خود بمالید و بعد از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه آن را با آب ولرم بشویید.

فواید عسل برای درمان آکنه

• خواص عسل برای دیابت

افراد دیابتی و خانواده‌هایشان همیشه یک سوال مهم در مورد عسل دارند و آن هم این است که آیا افراد دیابتی می‌توانند عسل مصرف کنند؟

اگر بخواهیم پاسخ این سوال را در یک کلمه خلاصه کنیم جواب آن بله است. افراد دیابتی هم می‌توانند بسته به درجه قند خون خود و این که چقدر کنترل شده است از عسل استفاده کنند. البته باید آن را جایگزین قند مجازشان کنند. اما آیا عسل برای این افراد خواصی هم دارد؟

در سال ۲۰۰۴ یک مطالعه نه چندان گسترده بر روی عسل و شکر و تاثیر آن‌ها بر روی سطح قند خون انجام شد. نتایج نشان داد که محلول ۷۵ گرمی از عسل چه در افراد داری دیابت و چه در افرادی که اصلا دیابت ندارند بعد از ۳۰ دقیقه سطح قند خون را بالا می‌برد، اما این میزان نسبت به محلول ۷۵ گرمی شکر کمتر است.

اما نکته اینجا بود که بعد از گذشت دو ساعت از آزمایش، قند خون افرادی که عسل مصرف کرده بودند در سطح پایینتری از کسانی که قند مصرف کرده بودند قرار گرفت.

مزایای عسل برای دیابت

همچنین در مطالعه‌ای که در کشور خودمان بر روی ۴۸ بیمار دیابتی نوع۲ به مدت ۸ هفته به منظور شناسایی فواید عسل برای دیابت انجام شد نتایج زیر حاصل شد.

این بیماران به صورت رندوم در دو گروه قرار گرفتند. گروه اول به مدت هشت هفته با عسل تغذیه شدند و گروه دوم با عسل تغذیه نشدند. در پایان با اندازه گیری قند خون ناشتا در این دو دسته نشان داده شد که اختلافی بین قند خون گروهی که عسل مصرف کرده بودند و گروهی که عسل مصرف نکردند وجود نداشت.

نکته مهم: بیماران دیابتی باید حتما قبل از گنجاندن عسل در برنامه غذایی خود با پزشک خود مصرف کنند. چون میزان مصرف بسیار وابسته به درجه بیماری است.

• فواید عسل در زمان بارداری

از آنجایی که عسل خام دارای اسپور‌هایی است که می‌تواند باعث مسمومیت کودکان زیر یکسال شود. این نگرانی برای خانم‌های باردار وجود دارد که مصرف عسل در بارداری مضر است؟

در جواب به این سوال به صورت خلاصه باید گفت که خیر، عسل برای این دسته افراد هیچ ضرری ندارد. مادران باردار می‌توانند بدون نگرانی عسل مصرف کنند و مطمئن باشند که مشکلی برای جنین آنها پیش نخواهد آمد. اما آیا مصرف عسل در این دوران خاصیتی هم دارد؟

 کاهش آلرژی‌های فصلی: عسل، اگر از نوع طبیعی و خام آن باشد به علت داشتن مقادیری از گرده گل در داخل خود، می‌تواند حساسیت‌های فصلی دوران بارداری را کاهش دهد. همچنین برخی از مطالعات نشان می‌دهد که عسل می‌تواند به بهبودی آسم و بیماری‌های دستگاه تنفسی نیز کمک کند.

 کمک به بهبود خواب: یک قاشق عسل که در یک لیوان شیر گرم حل شده باشد می‌تواند به شما در یک خواب راحت کمک کند. خانم‌های بارداری که با بی‌خوابی و استرس دست و پنجه نرم می‌کنند، می‌توانند شب‌ها قبل از خواب این شیر عسل را بنوشند تا راحت‌تر بخوابند.

تقویت سیستم ایمنی بدن: برخی از مطالعات نشان می‌دهد که عسل می‌تواند با تحریک سیستم ایمنی بدن باعث تقویت آن شود و به این شکل بدن را در مقابل بیماری‌ها محافظت کند. این بخصوص برای زنان باردار بسیار مهم است تا در طول دوران بارداری، با حفظ سلامت خود، نیاز به مصرف دارو‌های شیمیایی پیدا نکنند.

خواس عسل در بارداری

• بهبود بیماری های کبدی و کبد چرب

یکی دیگر از خواص عسل طبیعی کمک به بهبود مشکلات کبدی است که در اکثر جوامع به خاطر رژیم غذایی نامناسب شایع است

مضرات احتمالی مصرف عسل

مضرات ناشی از آلرژی

مضرات ناشی از مصرف زیاد

مضرات ناشی از باکتری ها

• مضرات ناشی از آلرژی: مضرات ناشی از آلرژی زمانی اتفاق می‌افتد که فرد به عسل خام به خاطر وجود گرده گل در آن حساسیت دارد، آلرژی به عسل خام معمولا با علائم چون تنگی نفس، سرگیجه، حالت تهوع، ورم کردن زبان و… همراه خواهد بود که در صورت مشاهده‌ هر کدام از این علائم بهتر است مصرف عسل را قطع و در صورت تشدید علائم به پزشک مراجعه کنید.

۲.مضرات ناشی از مصرف زیاد: همانطور که گفتیم بیش از ۹۰ درصد از وزن خشک عسل را قندها یا همان کربوهیدارت‌ها تشکیل می‌دهند. در نتیجه استفاده بیش از حد از عسل طبیعی می‌تواند باعث اضافه وزن شود.

همچنین استفاده بیش از حد عسل می‌تواند باعث بالا رفتن سطح قند خون در افراد شود و باعث بروز مشکلاتی به ویژه برای افراد دیابتی شود.

• مضرات ناشی از باکتری‌های عسل: همواره توصیه می‌شود تا از خوراندن عسل به نوزادان زیر ۱۲ ماه خودداری شود. علت این امر احتمال وجود اسپورهای باکتری به نام Clostridium botulinum در عسل است که می‌تواند برای نوزدان خطرناک باشد. اما معده افراد بزرگسال به راحتی می‌تواند این باکتری را از بین ببرد.